22 feb Brief: Adriaan de Mol van Otterloo
Gemeente Deventer
Het College van Burgemeester en Wethouders
Ter attentie van Drs. A.L.C.S. Lantain, gemeentesecretaris
Postbus 5000
7400 GC Deventer
London, 21 februari 2012
Geacht College,
Een aantal weken geleden ben ik benaderd door een aantal bezorgde burgers en raadsleden omtrent de financiering van het stadskantoor. Zoals u zich misschien kan herinneren, ben ik erg begaan met het lot van Deventer en ik draag de stad nog steeds een warm hart toe. Tevens werk ik ruim 15 jaar als financieel analist in London en kan mijn kennis en ervaring hopelijk als toegevoegde waarde beschouwd worden in het debat omtrent de financiën van het stadskantoor.
U misleidt de Raad en de burgers met de stelling dat Deventer € 15 miljoen rentevoordeel behaalt middels een swap (pagina 3 van document ‘Financiering door middel van een swap’ gedateerd 17 februari 2012). Volgens uw berekening is er 1.5% (oftewel 150 basispunten) renteverschil tussen een swap en een reguliere rekening. Deze bewering betwijfel ik ten stelligste. Als ik naar de ‘live’ prijzen kijk op de Bloomberg terminal, dan zie ik dat de 30-jaarse Nederlandse staatsobligatie handelt op 2.68% en de 30-jaarse swap rente op 2.63% oftewel een verschil van 5 basispunten en niet 150. Uiteraard betalen gemeentes een krediet premie bovenop de Nederlandse staat, maar de spread tussen de swap en een normale rente zullen niet veel verschillen en zeker niet 150 basispunten zoals u beweert. Het lijkt erop dat u appels met peren vergeleken heeft om het antwoord te krijgen die u wilde hebben.
Tevens wil ik nogmaals aangeven dat de gemeente Deventer een aantal risico’s loopt met de swap constructie die onderbelicht zijn in uw documentatie:
1. Counterparty risico
U sluit een swap contract af met een financiële partij en als die partij niet meer kan voldoen aan haar verplichtingen dan heeft de gemeente Deventer een probleem. Juist in moeilijke tijden zal Deventer grotere risico’s gaan lopen, doordat AA instellingen hun ratings verliezen. U gelooft dat in de periode van 30 jaar geen default risico aanwezig is en dat is een zeer naïeve veronderstelling. Om default risico af te dekken zou u ook een aantal Credit Default Swaps (CDS) moeten kopen, maar dan begint de gemeente Deventer meer op een trading floor van een investment bank te lijken dan een instelling voor het algemene belang.
2. Funding risico
Middels de swap heeft de bank het funding risico overgeheveld naar de gemeente Deventer. U gaat ervan uit dat in de komende 30 jaar geen funding crisis meer zal ontstaan. Ik moet u eraan herinneren dat na Lehman in oktober 2008 en ook afgelopen november de funding markten pot- en potdicht zaten en dat ook Nederlandse gemeentes niet meer kort konden lenen. En de funding crisis is nog steeds niet voorbij en is slechts tijdelijk opgelost door €1 biljoen lening van de ECB aan Europese banken. Indien Deventer elke 6 maanden op de markt moet gaan om haar €55 miljoen te herfinancieren, loopt de gemeente grote financële schade op bij het eventueel opdrogen van de funding markten.
3. Exchange rate risico
U loopt met het swap contract een valuta risico indien de euro uit elkaar valt. Stel dat Nederland de gulden herintroduceert, dan is uw swap contract uitgedrukt in euros (wat minder waard zal worden) en is de lening in guldens (wat meer waard zal worden) hetgeen zal leiden tot een grote financiële strop voor de gemeente. Bij een simpele bankenlening is dat risico niet aanwezig, want alles wordt geherdomineerd in guldens. Misschien dat het swap contract opgesteld wordt in de Nederlandse taal, maar het is gebruikelijk dat swaps onder Engels recht vallen en niet onder Nederlands recht. Ik hoop dat de juridische dienst van de gemeente Deventer die kennis in huis heeft.
Zoals de Engelsen zeggen: ‘there is no such thing as a free lunch’. De swap zal niet goedkoper zijn dan een gewone lening en zal meer risico met zich meebrengen. De ‘risk-reward trade-off’ is daarom zeer onaantrekkelijk voor de stad en is sterk af te raden.
Met vriendelijke groet,
Adriaan de Mol van Otterloo
c.c. de Raad en een aantal andere geïnteresseerde partijen