21 nov Rechtzaak 22 november 2012

De rechtszitting van donderdag: een stukje dichterbij echte lokale democratie?

Eind maart 2012 is de meerderheid van de gemeenteraad van Deventer akkoord gegaan met het nieuwbouwplan Stadhuiskwartier. Een plan dat zo’n € 75 miljoen euro gaat kosten en waarmee grote financiële risico’s zijn verbonden. De financiële onderbouwing van dit plan was en is tot op de dag van vandaag geheim, zoals ook op heel andere omstreden dossiers het stempeltje “geheimhouding” is geplakt.

Dit maakt het voor oppositiepartijen nagenoeg onmogelijk om hun controlerende taken naar behoren uit te voeren. Om dit te veranderen daagt raadslid Marcel Elferink namens Gemeentebelang de gemeente Deventer voor de rechter. De zaak dient op donderdag 22 november in Zwolle.

Gegevens zitting (openbare terechtzitting) :
Datum: donderdag 22 november 2012
Tijd: 9.30 uur
Locatie: Zwolle, Hanzelaan 351
Zaaknummer: ZWO 12 / 1916 WET WBIJ
Onderwerp: het beroep van M.W.H. Elferink te Bathmen

Lees meer voor de persoonlijke beweegredenen van Marcel Elferink:

Alleen raadsleden mogen de geheime stukken inzien. Ze liggen in een afgesloten kast en mogen de kleine ruimte in het stadhuis ook niet uit. Een uiterst ondoorzichtige wijze van handelen. Openbaar bestuur moet wat ons betreft maximaal transparant zijn. Zeker in dit dossier dient geheimhouding geen enkel doel! Gezien de omvang van het project verwacht u in het mysterieuze kamertje wellicht een brandkast van reusachtige afmetingen, maar niets is minder waar: Het betreft een “geheim vakje”, waarin niet meer dan 4 A4-tjes liggen! Op basis van deze informatie hebben raadsleden de afweging gemaakt voor een toekomstbepalende miljoeneninvestering. Sinds maanden vragen mijn fractiegenoten Alie Zandstra, Liesbeth Grijsen, Erik Stegink en ik om het openbaar maken van alle cijfers. Als raadsfractie beschikken wij – net alle andere partijen in de raad – niet over voldoende kennis om alle stukken (bouwkostenraming etc.) exact te kunnen doorgronden. En die kennis hoeven we ook helemaal niet te hebben, want in geval van nood kunnen we altijd deskundigen in schakelen. Door een onafhankelijke extern bureau nog eens goed naar de financiële onderbouwing van de plannen hebben laten kijken, hadden fouten (zoals ze in 2009 zijn gemaakt) kunnen worden voorkomen en mogelijk veel gemeenschapsgeld kunnen worden bespaard. Door het stempel “geheim” op het dossier te drukken, mogen fracties geen details over het onderwerp naar buiten brengen. Op basis van de beschikbaar gestelde openbare stukken kon het adviesbureau dat we hadden benaderd, geen uitspraken doen over de juistheid van de bouwkostenraming en exploitatielasten-berekening van het stadskantoorplan. Om tegemoet te komen aan de geheimhouding, heeft de fractie Gemeentebelang een tegenvoorstel gedaan: Het adviesbureau tekent een geheimhoudingsverklaring en rapporteert alleen aan de raad. Ook dit voorstel is echter door het College afgewezen. Zeker gezien de wankele financiële positie van de Deventer vinden wij de handelswijze van het gemeentebestuur onbegrijpelijk en onbehoorlijk!

Daarom vragen we de rechter ook om zich alsnog uit te spreken over de geheimhouding van de raadstukken, die binnen Deventer geregeld wordt ingezet en vreemd genoeg zelden wordt opgeheven. De rechter heeft al aangegeven dat opleggen van geheimhouding een zwaar middel is, waarmee terughoudend moet worden omgegaan. In een als “geheim” gekenmerkte zaak, wordt niet alleen de hele oppositie gehinderd om haar controlerende taken uit te voeren, maar ook de kritische burger wordt hard getroffen. Hij of zij kan in dit geval geen beroep doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur om gewenste informatie boven tafel te krijgen.

De rechtszaak van 22 november wordt daarom gevoerd op principiële gronden met als sprekend voorbeeld het stadhuisdossier. Gemeentebelang vindt het van groot democratisch belang dat er nu een uitspraak komt en duidelijk wordt of de geheimhouding al dan niet terecht is/was. Want dan staat er eindelijk iets op papier en moeten lokale besturen in alle toekomstige dossiers beter motiveren waarom zij geheimhouding noodzakelijk achten. Een inhoudelijk oordeel van de rechter zou een eind kunnen maken aan de wildgroei van “geheime” dossiers en de raadsleden weer in staat kunnen stellen hun controlerende taken uit te voeren! Coalitiepartijen zouden niet langer zelf kunnen bepalen wanneer en in hoeverre de besluitvorming kritisch onder het licht wordt genomen. Eindelijk zou het dualisme, zoals dat enkele jaren is ingevoerd, zijn vruchten afwerpen. In Deventer, maar ook in de rest van Nederland.

Natuurlijk hoopt Gemeentebelang dat de stukken van het stadhuisdossier openbaar worden en dat wij ze alsnog kunnen laten doorrekenen door een externe deskundige. Als blijkt dat er te rooskleurig is begroot, kan dit de zaak nog doen kantelen. Dit is immers ook in 2009 gebeurd, toen na een second opinion zoveel onrust ontstond dat het al ingezette plan weer van tafel ging. Uit een nieuwe doorberekening kan ook blijken dat de begroting van het stadhuiskwartier helemaal is perfect is opgesteld. Ook dat zou goed nieuws zijn! Het zou in elk geval heel veel onrust in de stad kunnen wegnemen. De manier waarop de plannen voor het stadskantoor zijn opgesteld en aangenomen heeft veel schade aangericht. Het vertrouwen van een groot deel van de inwoners in het gemeentebestuur en de raad is op het absolute nulpunt aangekomen. Dit moeten we herstellen. Snel en vooral samen. Helderheid en transparantie, overal en altijd. Weg met de achterkamertjespolitiek en geheime laadjes. Daar staat Gemeentebelang voor!